Makale Taraması Nasıl Yapılır?

Makale taraması, belirli bir konu hakkında mevcut literatürün sistematik bir şekilde incelenmesi ve analiz edilmesi sürecidir. Araştırmacılar, akademisyenler ve öğrenciler, çalışmalarında daha derinlemesine bilgiye sahip olmak, literatürdeki boşlukları tespit etmek ve kendi araştırmalarına dayanak oluşturmak amacıyla makale taraması yaparlar. Bu makalede, makale taraması yapmanın adımlarını, önemini ve ipuçlarını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

1. Taramanın Amacını Belirleme

Makale taramasına başlamadan önce, sürecin amacını net bir şekilde belirlemek önemlidir. Hangi konu üzerinde çalışıyorsunuz? Hangi sorulara cevap arıyorsunuz? Bu sorulara yanıtlar, taramanızın kapsamını belirleyecektir. Belirlediğiniz amaca göre uygun anahtar kelimeleri seçmek de önemli bir adımdır.

2. Anahtar Kelimeleri Belirleme

Anahtar kelimeler, arama motorlarında veya veritabanlarında arama yaparken kullanacağınız temel terimlerdir. Taramak istediğiniz konuyu en iyi şekilde temsil eden anahtar kelimeleri belirlemek, ilgili makaleleri bulma sürecini kolaylaştırır. Bu kelimeleri belirlerken, genel terimlerden daha spesifik terimlere geçiş yaparak geniş bir yelpazede arama yapabilirsiniz. Örneğin, "sosyal medya etkileri" yerine "gençler üzerinde sosyal medya etkileri" gibi daha özel bir ifade kullanmak, daha hedeflenmiş sonuçlar elde etmenizi sağlar.

3. Uygun Veritabanlarını Seçme

Makale taraması yaparken kullanacağınız veritabanları büyük bir önem taşır. Araştırma alanınıza uygun, güvenilir ve akademik makaleler sunan veritabanlarını tercih etmelisiniz. İşte sıklıkla kullanılan bazı veritabanları:

• PubMed: Tıp ve sağlık alanında zengin bir kaynak.
• Google Scholar: Farklı disiplinlerden geniş bir makale arşivi.
• Scopus: Çok disiplinli makaleler için kapsamlı bir veri kaynağı.
• Web of Science: Bilimsel literatürü taramak için etkili bir platform.
• ERIC: Eğitim alanında uzmanlaşmış bir veri tabanı.

4. Arama Yapma

Anahtar kelimelerinizi ve uygun veritabanlarınızı belirledikten sonra, arama yapma aşamasına geçebilirsiniz. Arama sonuçlarını daraltmak ve daha isabetli sonuçlar elde etmek için boolean operatörleri (AND, OR, NOT) kullanmayı düşünebilirsiniz. Bu operatörleri kullanarak aramanızı daha etkili hale getirebilirsiniz. Örneğin, "gençler AND sosyal medya" şeklinde bir arama yaparak iki terimi bir arada içeren makaleleri bulabilirsiniz.

5. Seçme ve İnceleme

Arama sonuçlarınızı inceledikten sonra, ilgili makaleleri seçmek için başlık, özet ve anahtar kelimelerini okuyarak bir ön değerlendirme yapın. Seçtiğiniz makaleleri indirip tam metinlerini inceleyin. Makalenin metodolojisi, bulguları ve tartışma kısmı, konunuzla olan bağlantısını ve araştırmanıza nasıl katkıda bulunacağını değerlendirmenizde yardımcı olacaktır.

6. Verileri Organize Etme

İncelediğiniz makalelerden elde ettiğiniz bilgileri organize etmek, tarama sonucunda kayda değer bulgular elde etmenizi sağlar. Bu aşamada bir not alma yöntemi belirlemek (örneğin, bir not defteri, dijital bir belge veya referans yönetim programları gibi) faydalı olacaktır. Önemli noktaları, metodolojileri, bulguları ve kendi yorumlarınızı kaydetmek, ileride hangi bilgilere ihtiyaç duyduğunuzu hatırlamanıza yardımcı olacaktır.

7. Literatür Taraması Yazma

Yeterince bilgi topladıktan sonra, elde ettiğiniz verileri bir araya getirerek literatür taramanızı yazmaya başlayabilirsiniz. Bu bölümde, araştırdığınız konuyla ilgili önemli noktalara, güncel verilere ve bulgulara yer vermelisiniz. Ayrıca, taradığınız makaleler arasındaki ilişkileri, benzerlikleri ve farklılıkları belirterek analiz yapabilirsiniz. Yazınızı düzenli, akıcı ve anlaşılır bir şekilde kaleme almak, okuyucular için daha faydalı olacaktır.

8. Kaynakça Oluşturma

Yazdığınız literatür taraması sonunda, referans aldığınız tüm makaleleri bir kaynakça listesinde toplamanız gerekmektedir. Bu, hem akademik dürüstlük açısından önemlidir, hem de okuyucuların daha fazla bilgi edinmesini sağlar. Kaynakça formatı, izlediğiniz yayın veya derginin yazım kılavuzuna göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle, hangi formatı kullandığınıza dikkat etmelisiniz.

Makale taraması, akademik çalışmaların vazgeçilmez bir parçasıdır. Doğru bir tarama, araştırma konusunu derinlemesine anlamanıza ve mevcut literatüre katkıda bulunmanıza olanak tanır. Yukarıda belirtilen adımlar, etkili bir makale taraması yapmanıza yardımcı olacak temel unsurlardır. Unutmayın ki, bu süreç sabır ve dikkat gerektiren bir çalışmadır; dolayısıyla yeterince zaman ayırmak önemlidir. Her tarama, yeni bilgiler ve bakış açıları sunarak, araştırma alanınızdaki bilgi birikiminizi zenginleştirecektir.

Makale taraması, bir araştırma konusunun veya alanının kapsamını anlamak için yapılan sistematik bir inceleme sürecidir. Bu süreç, belirli bir konu hakkında mevcut literatürdeki bilgileri derlemeyi ve analiz etmeyi içerir. İlk adım olarak, araştırmacı, ilgi alanına ilişkin anahtar kelimeleri ve terimleri belirlemelidir. Bu anahtar kelimeler, taramanın yapılacağı veri tabanlarında kullanılacaktır. Doğru anahtar kelimelerle yapılan aramalar, daha ilgili sonuçlar elde edilmesini sağlar.

Makale taraması sırasında, çeşitli veri tabanları kullanılabilir. Google Scholar, PubMed, JSTOR ve Scopus gibi platformlar, akademik makalelere erişim sağlayan popüler kaynaklardır. Kullanıcıların bu veritabanlarından yararlanırken, filtreleme seçeneklerini doğru bir şekilde kullanmaları önemlidir. Yıl, yazar veya yayın türü gibi filtrelerle istenen sonuçlara daha kolay ulaşmak mümkündür. Ayrıca, her bir kaynağın kalitesini değerlendirmek için dergilerin etki faktörlerini göz önünde bulundurmak önemlidir.

Kaynakları belirledikten sonra, araştırmacı, ilgili makaleleri okumalı ve ana bulgularını not etmelidir. Bu okumalar sırasında, makalelerin metodolojileri, örneklem grupları ve sonuçları gibi unsurlar dikkatlice incelenmelidir. Bu detaylar, gelecekteki araştırmalar için önemli referans noktaları olacaktır. Aynı zamanda, ilgili alandaki farklı bakış açılarını anlamak da araştırmanın derinliğini artıracaktır.

Makalelerin not alınmasının ardından, bir derleme yazısı oluşturmak için bu notlar düzenlenmelidir. Araştırmacı, bulgularını sınıflandırarak, belirli temalar ya da alt başlıklar altında toplamalıdır. Bu süreç, okuyucuların konu hakkında daha iyi bir anlayış geliştirmesine yardımcı olur. Aynı zamanda, araştırmacının konu üzerindeki bilgilerini yapılandırmasına olanak tanır ve gelecekte yapılacak çalışmalara zemin hazırlar.

Makale taraması esnasında dikkat edilmesi gereken bir diğer husus, etik kurallara uygunluk sağlamaktır. İntihalden kaçınmak için, alıntı yapılan çalışmaların doğru bir şekilde atıfta bulunulması gerekmektedir. Bu durum, hem bireysel araştırmacının güvenilirliğini artırır hem de akademik topluluk içindeki saygıyı korur. Ayrıca, ilgili makalelerin kaynağını belirtmek, okuyucuların daha fazla bilgiye ulaşmalarını sağlar.

tarama sonuçlarının değerlendirilmesi ve nihai raporun oluşturulması aşamasına geçilir. Bu aşamada, belirli kriterlere göre elde edilen verilerin analizi yapılmalıdır. Araştırmacı, elde ettiği bulguları kendi hipotezleri veya araştırma soruları ile birleştirerek daha geniş bir çerçeve çizer. Rapor, okurlara alanla ilgili yeni bilgiler sunmanın yanı sıra, gelecekteki araştırmalar için yeni sorular da oluşturabilir.

Makale taraması, sistematik bir yaklaşım gerektiren bir süreçtir ve bu sürecin belirli aşamaları bulunmaktadır. Her aşama, araştırmanın kapsamını genişletmek ve daha etkili sonuçlar elde etmek için önemli bir rol oynamaktadır. Doğru planlama ve sistematik bir okuma ile, araştırmacılar, literatürdeki bilgileri derleyerek kendi çalışmalarını güçlendiren verimli bir kaynak oluşturabilirler.